Almanya'da Avukat ve Hukuk ögretimi

Aslında Almanya'da sadece Avukat ve Avukatlığa yönelik bir hukuk öğretimi yoktur.

Hukukcu Öğretim Sistemine göre Almanya'da verilen eğitim ilk etapta hakim öğretimidir. Yani üniversite sınavları kazanıldıktan sonra görülen Avukatlık stajında Hakim olarak yetiştiriliyor. Bu yaklaşık 2 sene süren stajdan sonra sınavları kazanmış olanın Hakim olarak çalışmaya hak kazanıyor. Hakim yeteneğini elde etmiş olarak, hakimlik dışında tabiki Avukat ve Savcı da olabiliyor. Yani düşünceye göre Hakim bilgisine sahip olan, daha 'düşük' kademelerde (Avukatlık ve Savcılık) görev sahibi olabiliyor.

Gerçeklerin bu kadar basit olmadığını tahmin etmek zor değil. Bu nedenle son yıllarda Hukuk eğitiminde bazı reformlar gündemde. Yani Hukuk eğitiminin üçe ayrılması ve eğitim ağırlığının Avukatlık üzerine yapılması gereği düşünülüyor. Bunun en önemli nedenlerinden birisi, staj bitiminde mezunların yaklaşık 85% in  iş dünyasına Avukat olarak atılmalarıdır. Tahmin edildiği gibi bu yüksek rakam isteğe bağlı bir netice değildir. Bunun kaynağı Alman Devletinin yaşadığı ekonomi kriz ve Hakimlik için gereken yüksek notlardır.

Şu andaki sistem bazı kişiler tafarından kınansada, ortada şunu belirtmek gerekir. Hukuk Eğitim Sistemi son yıllarda eğitim bakımından büyük değişikliklere uğradı. Staj süresinde Avukat yanında görev süresi dokuz aya çıkarıldı ve eskisine nazaran üç ay uzatıldı.

Sistemin üçe ayrılmasında ortaya daha fazla sorunlar çıkaracağını düşünülüyor. Şu andaki Hukuk Eğitim Sistemi mezunlara en azından üç değişik yol seçmeye hak tanıyor (Avukat, Hakim ve Savcı). Böylece bir Hukuk mezunu gelecek için daha esnek davranabiliyor.

Hukuk ve Avukatlık Stajının süresi

Hukuk Staj süresi yaklaşık 2- 2,5 sene. İlk 6 ay Hakim yanında. 3 ay Savcılık yanında , 3 ay Kamu dairesinde ve daha sonra 9 ay Avukat yanında hukuk eğitimi görülüyor. Daha sonra 4 aylık bir süre için stajerin bu üç bölüm yada serbest piyasada hukuk ile ilgili faaliyet gösteren bir kurumda (örneğin Türk Ticaret Odası) eğitim alması şart koşulmuştur. Bu toplam eğitim sırasında stajer bir devlet memuru gibi (memur sıfatını taşımadan) maaş almaktadır. Şu anda Hukuk ve Avukat Stajer maaşı yaklaşık 750-950 EUR dur. Maaş medeni hal ve çocuklu ailer arasında değişmektedir. 

Toplam Hukuk Öğretim süresi

Almanya'da Avukat olmak için gereken toplam süre yaklaşık 8-10 senedir. Üniversiteyi bitirmek en azından 4-5 sene, stajı bitirmek 2 senedir. Bu zamana en azından toplam 1-1,5 sene sınav sonuclarını bekleme süresi ekleyebilirsiniz. Üniversite eğitimi sonunda kazanılması gereken sınav toplam 5 (bazı eyaletlerde 8) yazılıdan, bir 6 haftalık ev ödevinden ve sözlü sınavdan oluşmaktadır. Bu sınavların Tıp (Doktorluk) sınavından zor olduğu kabullenmiştir. İstasiklere göre 40% - 60% kaybetme oranı vardır. Hukuk sınavını iki kez kaybeden (özel hak kazanmamışsa) eli boş kalır ve Hukuk hayatı sona erer. Avukat ve hukukcu olmanın hiç bir imkanı kalmaz.

Kazanan için yaklaşık 2 seneye yakın staj yeri bekleme süresi vardır (notlara, yaşa ve medeni hala dayanarak). Stajın eğitiminin devlete bağlı olması nedeniyle beklemekten başka çare yoktur. Hukuk eğitiminin bazen 10-12 yıla çıkması buradan kaynaklanıyor.

İki, iki bucuk sene sonra ikinci sınavı kazanan stajer nihayet İş ve İşçi bulma kurumunda soluğu alabiliyor. Bunun nedeni şu anda Almanya'da Hukuk ve Avukatlık iş piyasasının durgun olmasıdır.

Hukuk ve Avukatlık Sistemini şunu gösteriyorki, Avukatlık mesleği dışarıdan gözüktüğü gibi kolay kazanılmış bir ünvan değildir.

Peki neden bunca insan bu yolu seçiyor?

Bu zorluklara karşı gelen Avukatlarımızın bu meslegi kazanç ve kolaylık nedeniyle değil, sevgiyle seçtiklerine inanıyorum.